Gerestaureerd topstuk Christus-Johannesgroep schittert in expo Publiekslievelingen
Na een afwezigheid van bijna twee jaar is de Christus-Johannesgroep opnieuw te bewonderen in Antwerpen. Dit Vlaamse topstuk, een zeldzaam en ontroerend hoogtepunt uit de gotische beeldhouwkunst, is vanaf nu te zien in de tentoonstelling Publiekslievelingen. Een intieme blik op meesterwerken van Museum Mayer van den Bergh. Het Koninklijk Instituut voor Kunstpatrimonium (KIK) in Brussel onderzocht en behandelde de beeldengroep.
Herwonnen kleur
De Christus-Johannesgroep, rond 1300 gemaakt door de Duitse meester Heinrich von Konstanz, was zwaar vervuild en overdekt met een doffe was-harslaag. Ook de typisch gotische polychromie – bladgoud en rode, groene en blauwe verf – raakte door de eeuwen heen flink versleten. Zo is op de knieën van Jezus en Johannes de polychromie volledig verdwenen, waarschijnlijk door herhaalde aanrakingen van de dominicanessen in het Zwitserse Diessenhofen, waar het beeld tot ver in de 19e eeuw in het Sint-Catharinaklooster stond. De roze blos op de wangen daarentegen bleef opvallend intact.
Dankzij minutieus onderzoek, waarbij ook historische stalen uit het KIK-archief werden geanalyseerd, kon het restauratieteam het hout en de originele polychromie reinigen, fixeren en opfrissen. Restaurator Ingrid Geelen (KIK): “Dankzij de behandeling ziet het beeld er minder dof en vaal uit. De kleuren komen veel beter tot hun recht en het bladgoud straalt meer.”
Emotionele zeggingskracht
Radiografisch onderzoek bevestigt dat de volledige houtsculptuur uit één blok notelaar is gesneden – een indrukwekkend staaltje vakmanschap, gezien de omvang van het beeld. Maar het is vooral de menselijke intimiteit die het beeld tot een publiekslieveling maakt. Scenarist en auteur Angelo Tijssens koos het beeld als zijn persoonlijke favoriet in de tentoonstelling Publiekslievelingen: “Er is een hoofd dat naar een hart luistert, de handen verstrengeld. Empathie, ontroering, troost – dat is wat dit eeuwenoude en in alle details gebeeldhouwde werk nog altijd losmaakt bij de kijker.”
Schepen voor cultuur Lien Van de Kelder: "De expo Publiekslievelingen neemt bezoekers mee op een reis door de mooiste topstukken, geselecteerd door 43 Antwerpenaars. Ik ben erg verheugd dat we nog een prachtig werk kunnen toevoegen aan het geheel. Nu de Christus-Johannesgroep gerestaureerd is, wordt pas echt duidelijk waarom Angelo Tijssens er zo reikhalzend naar uitkeek: deze houten sculptuur zal iedereen ontroeren."
Publiekslievelingen
Verzamelaar Fritz Mayer van den Bergh (1858-1901) kocht het beeld in 1900 in Keulen. Het is een van de laatste kunstwerken die hij aanwierf voor zijn plotse overlijden. Moeder Henriëtte richtte na zijn dood, als eerbetoon, een museum op voor zijn collectie: Museum Mayer van den Bergh.
Op dit moment wordt het museumgebouw gerenoveerd en is een belangrijk deel van de museumcollectie te zien in het Maagdenhuis, slechts 100 meter verderop. De Christus-Johannesgroep maakt deel uit van de tentoonstelling Publiekslievelingen. In deze expo kozen 43 bekende en minder bekende museumliefhebbers een werk uit de collectie dat hen persoonlijk raakt. Hun blik biedt een frisse, eigentijdse invalshoek op negentig topstukken, waaronder Dulle Griet van Pieter Bruegel de Oude en nu ook de schitterend gerestaureerde Christus-Johannesgroep.
- Alle informatie over de restauratie via de website
- Meer beelden van de Christus-Johannesgroep in de mediagalerij
Praktisch
Publiekslievelingen. Een intieme blik op meesterwerken
- Te gast in het Maagdenhuis: Lange Gasthuisstraat 33, 2000 Antwerpen
- Van vrijdag 20 juni 2025 tot en met zondag 12 september 2027
- Van dinsdag tot en met zondag, van 10 tot 17 uur
- Meer info en tickets: www.museummayervandenbergh.be
Bijlagen
Overzicht werken en deelnemers Publiekslievelingen
PDF 679 KB
Laura Kerstens
Copyright headerbeeld: Dries Luyten