Museum Mayer van den Bergh breidt uit

Museum Mayer van den Bergh in Antwerpen wordt verbouwd en breidt uit naar het aanpalende hoekhuis in de Lange Gasthuisstraat. Zo zal het ouderlijk huis van de uitzonderlijke kunstverzamelaar Fritz Mayer Van den Bergh (1858-1901) in de toekomst deel uitmaken van het museum. Respect voor de historiciteit van het in 1904 opgerichte museum gaat in het nieuwe ontwerp hand in hand met museale en bouwtechnische vernieuwing.

In 2021 verhuisde het districtshuis van district Antwerpen naar een nieuwe locatie in het Harmoniepark. Het verlaten gebouw in de Lange Gasthuisstraat krijgt nu een nieuwe bestemming. Het wordt onderdeel van het aanpalende Museum Mayer van den Bergh, een logische keuze aangezien het vroegere stadspaleis de voormalige woonst van de familie Mayer van den Bergh was. Voor dit ambitieuze restauratie- en renovatieproject slaan de Raad van Regenten van het museum en de stad Antwerpen de handen in elkaar. Happel Cornelisse Verhoeven Architecten BV staat in voor het ontwerp en werkt hiervoor samen met Julian Harrap architects. Dit Britse architectenbureau maakt deel uit van het team dat in Antwerpen ook de Bourlaschouwburg onder handen neemt.

Schepen voor Cultuur Nabilla Ait Daoud: "Museum Mayer van den Bergh heeft met de Dulle Griet van Pieter Bruegel de Oude een meesterwerk van wereldformaat op zaal, maar het museum blijft, met meer dan 50 kunstwerken op de Vlaamse Topstukkenlijst, toch een verborgen parel in onze stad. Met de geplande uitbreiding - een hereniging van de het familiehuis met het museum - zal Mayer van den Bergh niet langer verborgen zijn. Het museum zal nog nadrukkelijker kunnen inzetten op intimiteit en authenticiteit waardoor de beleving voor de bezoeker alleen maar intenser zal worden."

Schepen Annick De Ridder, voorzitter AG Vespa: "AG Vespa is de fiere bouwheer van het vernieuwde museum Mayer van den Bergh. Topstukken uit de Antwerpse School kunnen zo in de best mogelijke omstandigheden aan alle Antwerpenaren en het grote publiek getoond worden, waarmee de droom van Fritz en zijn moeder Henriëtte elke dag opnieuw uitkomt."

Restaureren naar 1904

Henriëtte Mayer van den Bergh, de moeder van Fritz Mayer van den Bergh, liet het privémuseum in 1901 bouwen. Fritz was een bevlogen kunstkenner die op nauwelijks tien jaar tijd een adembenemende collectie vol topstukken bij elkaar verzamelde. Na zijn plotse overlijden realiseerde moeder Henriëtte de onvervulde wens van haar zoon: de bouw van een eigen museum rond de indrukwekkende verzameling van haar zoon. Stad Antwerpen en een Raad van Regenten beheren sinds 1951 samen gebouw en collectie.

Directeur Museum Mayer van den Bergh, Carl Depauw: Met deze uitbreiding - waar woning en museum opnieuw worden herenigd - maakt het Museum Mayer van den Bergh een afspraak met de geschiedenis, met een beloftevolle blik op de toekomst.

Het historische museum opnieuw samenvoegen met het voormalige woonhuis van de familie Mayer van den Bergh is een logische stap. Happel Cornelisse Verhoeven Architecten kozen ervoor om het oorspronkelijke museum terug te restaureren naar de situatie van 1904 en het aanpalende gebouwensemble te herstellen tot stadspaleis. Het unieke erfgoedverhaal van Fritz en Henriëtte komt zo nog beter tot zijn recht, terwijl het museum extra ruimte krijgt om meer bezoekers in alle comfort te laten genieten van een bijzonder diverse kunstcollectie. De restauratie en uitbreiding geven ook de collectie zelf meer ademruimte. Met meer dan 60 topstukken op de Vlaamse topstukkenlijst heeft Museum Mayer van den Bergh een uitzonderlijk kwalitatieve kunstcollectie in huis die in de beste omstandigheden moet worden beheerd, bewaard en gepresenteerd.

Vooronderzoeken

Momenteel worden er verschillende vooronderzoeken opgestart. Deze vooronderzoeken richten zich op de bouwkundige staat en erfgoeddelen van het museum en hoekhuis, en zijn nodig bij de verdere uitwerking van het ontwerp. Op basis van de resultaten kunnen de architecten een juiste inschatting maken van de noodzakelijke werkzaamheden betreffende bouwfysica, stabiliteit, installaties en akoestiek. Het definitieve voorontwerp zal klaar zijn in het voorjaar van 2023. Een startdatum voor de bouwwerken is nog niet gekend.

Voorzitter Raad van Regenten, Thomas Leysen: Henriëtte geheel waardig, want met een vastberaden blik op de toekomst, gaat door deze samenwerking tussen stad en Raad van Regenten dit museum en de schitterende collectie een beloftevolle toekomst tegemoet.

Over Museum Mayer van den Bergh

Het Museum Mayer van den Bergh dompelt de bezoeker onder in een intieme, huiselijke sfeer en herbergt een unieke verzameling kunst uit binnen- en buitenland. Fritz Mayer van den Bergh bracht talrijke topwerken uit de middeleeuwen en de renaissance bijeen, vaak stukken die in zijn tijd nog weinig bestudeerd of gewaardeerd waren. De collectie is verrassend divers en omvat schilderijen in allerlei genres, prenten en tekeningen, retabels, monumentaal beeldhouwwerk, wandtapijten, ... Behalve 3100 kunstwerken telt de collectie 2500 munten en penningen. Fritz had een speciale belangstelling voor Pieter Bruegel de Oude en was de ontdekker van de ‘Dulle Griet’. Ook het werk ‘Twaalf Spreuken’ van de oude meester is te zien in het museum. Henriëtte opende in 1904 het museum en in 1906 installeerde zij een Raad van Regenten om de nalatenschap van Fritz te beheren. Sinds 1951 beheert stad Antwerpen mee deze museale parel.

De gebouwen op de site zijn het resultaat van voortdurende aanpassingen door steeds
​wisselende en vermogende eigenaren. In 1862 betrekt familie Mayer van den Bergh
​het hotel aan de Lange Gasthuisstraat 21 en verbouwt dit stadspaleis met centraal binnenhof ingrijpend. Na het overlijden van zoon Fritz laat moeder Henriëtte een deel van hun woonhuis afbreken voor de bouw van het museum. Museum en woonhuis functioneren dan een aantal jaren samen rondom het binnenhof. In 1964 komt het woonhuis in handen van een nieuwe eigenaar (NV Spaarkrediet) en wordt het omgebouwd tot bankgebouw. Nadien doet het pand meerdere jaren dienst als districtshuis voor het district Antwerpen.